Montfoort kenti yakınlarında, gözlerden uzak bir nehir yatağında bin yılı aşkın süredir sessizce bekleyen bir Orta Çağ kılıcı gün yüzüne çıktı. Kılıcı özel yapan yalnızca yaşı değil; üzerindeki karmaşık semboller, işçiliği ve korunmuşluğu da tarihçileri heyecanlandırdı. Kimi bakır kakmalı desenler, kimi dini kimi ise pagan simgeleri andırıyor. Ne var ki kılıç, yalnızca savaşın değil; sembollerin ve ritüellerin de silahıymış belli ki.
Kilin İçinde Yüzyıllar
Mart 2024’te bir inşaat sırasında fark edilen uzun metal parçası, aslında oksijensiz kil tabakasının içine gömülü bir Orta Çağ kılıcıydı. Linschoten Mülkü üzerindeki bu tesadüfi keşif, bizleri 1050 ile 1150 yılları arasına götürüyor. Bıçağın bu kadar iyi korunmuş olması da işte o kil sayesinde mümkün oldu; çünkü demir havayla temas ettiğinde paslanır, ama bu kılıç yüzlerce yıl boyunca adeta dondurulmuş gibiydi.
Kabza, Sembol ve Kimlik
Kılıcın kabzası 15 santimetrelik bir koruma, deri kalıntıları barındıran bir tutma yeri ve ceviz biçiminde bir topuzdan oluşuyor. X ile çevrili dairesel desenler ve beş elmastan oluşan haç motifleri dikkat çekiyor. Bir yüzünde güneş çarkını, diğer yüzünde ise eski İskandinav bağ sembollerini anımsatan kakmalar yer alıyor. Yani bu silah yalnızca dövüş için değil; belki de inanç, aidiyet ya da sosyal statü için de taşınıyordu.
Kasıtlı Bir Veda mı?
Bu tarz kılıçların sahibine ait olduğu ve öldüklerinde ya mezara konduğu ya da suya bırakıldığı biliniyor. Linschoten Kılıcı’nın da sahibiyle birlikte gömülmek yerine nehre bırakıldığı düşünülüyor. Üstelik kını bulunamadı, bu da onun “kaybedilmediğini” düşündürüyor. Belki de bir ritüelin parçasıydı. Belki de bir sonun ya da bir başlangıcın işaretiydi.
Bugünün Gözüyle Orta Çağ
Kılıç şu anda Leiden’deki Rijksmuseum van Oudheden’de sergileniyor. Ağustos sonuna kadar meraklıları onu yakından görebilecek. Bu eşsiz eser, yalnızca Orta Çağ zanaatını değil; Avrupa’nın sembollerle örülü geçmişini, kişisel kimlikleri ve kaybolan hikâyeleri yeniden düşünmemizi sağlıyor.
